Şiddet, silahla son bulur mu?

© Zülal Kalkandelen/ DÜNYALI YAZILAR
Cumhuriyet Pazar Dergi/ 30 Ocak 2011

Geçenlerde Amerika’da yaşanan silahlı saldırıyı duymayan kalmamıştır herhalde. Temsilciler Meclisi Üyesi Gabrielle Giffords, Arizona eyaletinde seçmenleriyle görüştüğü sırada başından vurularak yaralandı. Olayda, aralarında Federal Yargıç John Roll ve 9 yaşındaki bir çocuğun da olduğu altı kişi yaşamını kaybetti.

Amerika’da Obama’nın ilk siyahi başkan olarak göreve başlamasından bu yana, giderek güçlenen Çay Partisi hareketi, halkı karakterleri çok belirgin iki gruba ayırdı. Sarah Palin gibi aşırı sağcı politikacıların da bu durumu oy için sömürmesi, bu ülkede siyasetin tadını iyice kaçırdı.

Arizona’daki saldırının ilk şoku atlatıldıktan sonra, çarpıcı yorumlar gelmeye devam ediyor. Örneğin, olayın gerçekleştiği Pima İdari Bölge Şerifi Clarence Dupnik, Arizona’yı “önyargı ve bağnazlığın Mekke’si” diye nitelemiş; “Burası, silah lobisinin kurbanı aşırı sağcı ve aşırı muhafazakar bir eyalettir” demiş.

The Daily Beast’in yaptığı bir listede, Arizona, silah taşıma konusunda bireylere en geniş serbestiler getiren yasaları ve kişi başına düşen ölüm oranıyla, Amerika’da insanlar için en tehlikeli ikinci eyalet. Arizona’da yaşayan bir insanın Hawaii’de yaşayan bir başkasına göre silahla öldürülme riski 5 kat daha fazla....

Neden?

Çünkü bu eyaletin yasalarına göre, bireylere silah satışında kişinin akıl sağlığı ile ilgili geçmişi soruşturulmuyor; saldırı silahları yasak değil; tek bir seferde yapılan alımlarda sınırlama yok. Üstelik geçen yıl çıkarılan bir yasayla, bireylerin, lisansları olmasa da kamuya açık yerlerde görünmeyecek şekilde silah taşımalarına izin verildi.

***

Amerika'da yıllar içinde bireysel silahlanmaya olan desteğin artmasının temel nedeni, Kongre’de son derece güçlü bağlantıları olan silah lobisi. Bu lobi öylesine güçlü ki, geçen yılın ilk dokuz ayında Kongre’de etkili olabilmek için tam 4 milyon dolar harcadı. Silahlanmanın kontrol altına alınmasını isteyenlerin aynı dönemde Kongre’deki lobi çalışmaları için harcadıkları para ise, ancak 200 bin dolar...

Eh, onca para harcanıp Kongre üyeleri istenilen pozisyona sokulunca, onların seçmenleri de önemli oranda etkileniyor. 2000’de Amerika’da silahlanma konusunda daha sıkı yasal düzenlemelere taraftar olanların oranı yüzde 62 iken, bu oran Ekim 2010'da yüzde 44’e düşmüş. 2000’de halkın yüzde 31’i "mevcut durum korunsun" derken, bu oran Ekim 2010'da yüzde 42’ye çıkmış...

Görüldüğü gibi, George W. Bush’un iktidarda olduğu 2001-2009 döneminde Amerikan toplumu bireysel silahlanmaya daha olumlu bakar hale gelmiş.

Son iki yıldır Başkan olan Obama döneminde ise, başta sözünü ettiğim etkenlerin yüzünden, Amerikan halkının aşırı sağın nefret söyleminin etkisi altında kaldığı söylenebilir.

***

Peki siz Gabrielle Giffords’a düzenlenen saldırının meydana geldiği yerde yaşıyor olsaydınız ne yapardınız?

Bir daha böyle olayların olmaması için, Kongre üyelerine baskı yapıp, bireysel silahlanmayı kolaylaştıran yasaların tekrar gözden geçirilmesini mi isterdiniz?

Yoksa milyon dolarlık silah lobisi karşısında bu çabanızın sonuç vermeyeceğini düşünüp Arizona’yı terk mi ederdiniz?

Arizona’da bunlar olmadı; aksine bu olaydan sonra silah satışları iyice hızlandı. En çok satılan silah da, 8 Ocak günü Kongre üyesi Giffords’u vuran saldırganın kullandığı Glock marka silah...

FBI’ın verdiği bilgiye göre, 10 Ocak 2011’de Arizona’daki silah satışları, bir önceki yılın aynı gününe oranla yüzde 60 daha fazla...

Herkesin silahlandığı bir toplumda şiddet son bulur mu?

Ülkemizde de silah tüccarlarının ekmeğine yağ sürülmeye çalışıldığı bir sırada bu olaydan ders almak gerek!

-